مقاله‌ای درباره‌ی سنگ حدید

سلام دوستان عزیز در خدمت شما هستیم با مقاله‌ای درباره‌ی سنگ حدید یا هماتیت ؛ هماتیت یا حدید یکی از فراوان ترین کانی در پوسته زمین است که می‌توان آن را یکی از اشکال سنگ معدن آهن نام برد. استفاده از خواص سنگ حدید در گذشته و یا کاربردهایی نظیر رنگدانه سرخ از خاک هماتیت و پودر ساینده از مواردی است که موجب توجه بشر واقع شده است. در قدیم هماتیت با نام هایی چون شبانگ، خماهن و شاذنج خوانده می‌شد. با رامیان همراه باشید.

در ادامه‌ی این مقاله خواهیم آموخت که :
تاریخچه سنگ حدید و چگونگی نامگذاری، مشخصات سنگ حدید یا هماتیت، تشخیص حدید اصل از بدل،  نحوی تشکیل سنگ حدید و معادن آن، خواص حدید و کاربرد آن در چاکرادمانی باما همراه باشید.

تاریخچه سنگ حدید

حدید یا هماتیت (به انگلیسی Hematite) از واژه یونانی “haimatitis” به معنی خون قرمز است. یکی از دلایل این نامگذاری می‌تواند پودر خورد شده آن باشد که آب را رنگی می‌کند و یا ظاهر شدن هماتیت به صورت نقاط قرمز رنگ در سنگ‌هایی مثل سنگ خون باشد. همین نمادگرایی موجب شد که در گذشته از حدید برای دفع طلسمات خونریزی و یا در سوگواری استفاده شود.

پست مرتبط : برخی از سوالات درباره سنگ حدید یا هماتیت

صورت نگارهای یافت شده در غارهای باستانی نشان می‌دهد هماتیت جزو اولین رنگدانه هایی است که در از آن در آرایش و یا نقاشی استفاده می‌کردند. اولین بار حدود ۴۰ هزار سال پیش مردم باستان کشف کردند که با خورد کردن هماتیت و تبدیل آن به پودر می‌توانند از خاصیت رنگی آن استفاده کنند.

از آنجایی که این ماده معدنی در سرتاسر جهان وجود داشت سبب شد تا به عنوان اولین کالای رنگدانه قرمز بین مردمان مختلف داد و ستد شود. در دوران رنسانس که هنرمندان نقاشی های رنگ روغن خود را به نمایش می‌گذاشتند، رنگدانه های قرمز هماتیت ( حدید ) یکی از مهمترین اجزای مورد استفاده آنها بود. از آنجا که رنگ قرمز هماتیت مات بود آن را با رنگدانه های سفید مخلوط می‌کردند تا سطح بدن که صورتی بود را بکشند.

مشخصات حدید از نظر ساختار شیمیایی

هماتیت یا حدید یک کانی تیره رنگ با سختی موس ۵٫۵ تا ۶٫۵ است که از اکسید آهن با فرمول شیمیایی (Fe2O3) تشکیل شده است. هماتیت در طیف‌های رنگ سیاه تا استیل، قهوه‌ای مایل به قرمز و خاکستری نقره‌ای وجود دارد. از نظر فیزیکی هماتیت یا حدید دارای رنگ خاکه قرمز خونی و فرم شکستگی نامنظم و صدفی شکل یا رشته‌ای و بدون کلیواژ می‌باشد.

ساختار کریستالی هماتیت بصورت هگزاگونال شش وجهی بصورت بلورهای سیاه و براق صفحه‌ای شکل است که به آنها اسپکیولاریت (Specularite) می‌گویند. این کلمه به معنی آینه است زیرا در ایام قدیم این کانی را بعد از تراش و صیقل به عنوان آینه استفاده می‌کردند. سنگ حدید پراکندگی، پدیده چند رنگی و فلورسانس نداشته و به صورت غیر شفاف و مات در طبیعت یافت می‌شود.

تشخیص سنگ حدید اصل

بسیاری تصور دارند که هماتیت یا حدید اصل باید حتما جذب آهنربا شود درصورتی که این تفکر نادرست است. اگرچه برخی از هماتیت ها به اندازه خیلی کمی خاصیت مغناطیسی دارند که جذب آهنربا شوند ولی این موضوع درباره همه آنها صدق نمی‌کند. گاهی نیز تصور می‌شود قطعه یافت شده به علت خاصیت مغناطیسی سنگ مگنتیت یا پیروتیت است. بنابراین باید دیگر خصوصیات سنگ مانند وزن مخصوص، رنگ خاکه یا شکل کریستال آن را نیز بررسی کنید. گاهی رگه قرمز هماتیت به همراه سنگ مگنتیت (آهنربای طبیعی) نیز یافت می‌شود.

نکته مهم اینکه سنگ حدید از آهن خالص سخت تر ولی نسبت به آن بسیار شکننده است. همچنین این سنگ در اسید کلریدریک حل می‌شود. چنانچه نگین یا سنگ حدید را پشت ظرف چینی بدون لعاب بکشید رنگ قرمز به اصطلاح “سرخاب” از خود باقی می‌گذارد. البته باید توجه داشته باشید که به نگین خود آسیب نرسانید.

انواع حدید مصنوعی و بدلی

در بازار بیشتر از خورده ریزه های هماتیت و پرس کردن آنها گردبندها یا تسبیح هایی را درست می‌کنند. کارخانه هایی در چین وجود دارد که ذرات و پودر هماتیت را پرس و فشرده کرده و روی آنها دعا می‌نویسند که من به شخصه از یکی دوستان شنیدم از این کارخانه ها بازدید داشته است. قیمت این نوع هماتیت های فشرده و حکاکی شده صنعتی بسیار پایین است و از نگینی ده هزار تومان شروع میشود. وقتی این نگین ها را زیر میکروسکوپ ببینید کاملا منافذ ریز و تخلخل ها قابل مشاهده است.

امروزه در بازار انواع مصنوعی و یا رنگارنگ هماتیت را مشاهده می‌کنیم که با نام های هماتیت مغناطیسی یا آهنربا به فروش می‌رسند که البته همان ترکیب شیمایی هماتیت ولی بصورت آزمایشگاهی تولید می‌شوند. جالب است بدانید امروزه این سنگ را بصورت مروارید تراشیده و به عنوان مروارید سیاه نیز می‌فروشند که از وزن مخصوص بالای آن (۵٫۲ – ۵) می‌توان متوجه شد.

معادن سنگ حدید یا هماتیت

هماتیت یکی از منابع مهم سنگ معدن آهن است بنابراین سرمایه گذاری های زیادی روی معادن آن می‌شود. برخی از بزرگترین معادن این کانی در حد ۱۰۰ میلیون تُن سنگ آهن در سال استخراج دارند. این معادن روباز می‌توانند تا چندین مایل به عمق زمین ادامه داشته باشند چین، استرالیا، برزیل، هند، روسیه، اکراین، آفریقای جنوبی و ایالات متحده از پیشروان تولید سنگ آهن در جهان هستند. سنگ‌های قابل برش حدید در کمبرلند انگلستان، جزیره الب، سافلند آلمان، نروژ، نیوزلند و .. یافت می‌شود

سنگ هماتیت روی کره مریخ همانطور که می‌دانید نام دیگر مریخ سیاره سرخ است. ناسا مقادیر زیادی از هماتیت را در خاک و صخره های مریخ کشف کرده است. به همین دلیل منظره سطح سیاره مریخ در شب قرمز مایل به قهوه‌ای است. از آنجایی که هماتیت در بستر های رسوبی آبی شکل گرفته دانشمندان فکر می‌کنند که زمانی آب یا حیات روی کره مریخ وجود داشته است.

نحوه تشکیل سنگ هماتیت و استخراج

حدود ۲٫۴ میلیارد سال پیش زمانی که اقیانوس‌ها مملو از آهن و درصد ناچیزی اکسیژن بود فتوسنتز سیانوباکتری ها ناشی از نور خورشید موجب شد تا اکسیژن آزاد تولید و با آهن ترکیب و طی میلیون ها سال هماتیت در طی کف اقیانوس‌ها تولید شود. در واقع سنگ هماتیت از ۷۰% آهن و ۳۰ درصد اکسیژن تشکیل شده است

هماتیت (حدید) در اثر تصعید شدن در فرآیندی آتشفشانی تشکیل می‌شود و به عنوان مهمترین و فراوان ترین نوع سنگ معدن آهن در نشته های دگرگونی مجاورتی و یا با منشا رسوبی دیده می‌شوند. هنگامی که توده های سیلیسی مجاور نشت های رسوبی بزرگ توسط آب فرو می‌نشینند هماتیت غنی‌تر شده و مقدار خلوص آهن آنها بالا می رود. همانند بسیاری از مواد معدنی دیگر هماتیت خالص نیز کمتر دیده می شود. این سنگ به دلیل شرایط هیدروترمال یا تخریبی در طبیعت می‌تواند همراه سیلیکا، کالسدونی، چرت و لایه های باندی سنگ جاسپر قرمز ظاهر شود.

سنگ حدید نر و ماده دارد؟

خیر این اصطلاحات کاملا غیر علمی و حتی خرافاتی است که در منابع معتبر گوهرشناسی هیچ اشاره ای به آن نشده و صرفا ساخته و پرداخته کوچه بازار جواهرات ایران است! این اصطلاح بدین گونه است که تصور شده نوع تیره و مات سنگ حدید مذکر یا نر است و نوع سبک تر و روشن با جلای براق ماده است. این استدلال ها فقط برای گران تر فروختن سنگ حدید نر و کلاهبرداری است!

خواص درمانی سنگ حدید

به گفته دیوسقوریدوس سنگ حدید دارویی لطیف کننده و از بین برنده گرمی است. اگر با عسل آمیخته شود زخم های چشم و ناهنجاری پلک ها را از بین می‌برد و چنانچه با شیر زنان آمیخته شود برای درمان خونریزی و پرخونی چشم و سوختگی آن سودمند است. آمیخته آن با شراب برای مبتلایان به خونریزی های شدید قاعدگی. دفع مزمن اخلاط خونی از دهان و دشواری دفع پیشاب سودمند و موثر است.

طبیعت آن سرد و خشک و برای بیماری های چشم مفید است و کسی که را منی بی اختیار از وی بیرون آید نافع بود آن کس را. (جواهر نامه ۲۷۰) در تنسوخ نامه ص ۱۴۳ آمده است : کسی که از کثرت شراب خوردن جگر گرم شود از آن قدری به آب بسایند و به وی دهند تا بخورد آن حرارت دفع گردد و صاحب علت یراقان را نافع باشد مزاج او سرد و سرد تر است.

حدید از نظر مردمان باستان

در کتب خواص آورده‌اند که : هرکه را علت لقوه باشد عادت کند که بیشتر در سنگ حدید نگاه کند شفا یابد و داشتن آن دفع جن کند. (التهذیب /۶ /۳۷) سنگ حدید دفع سحر کند و داشتن آن اصحاب ماخولیا را نیک بود و به نفس خود حرزی است و از آن خاتم های مختلف سازند که هریک از آن خواص بسیار بود. اگر از کودکان آویزند در خواب نترسند و حفظی و امانی بود ایشان را از موذیات .

بلیناس گوید اگر روز سه شنبه نگینی کنند بر آن صورت مردی برهنه بر دست راست وی زنی استاده موی باز پس افکنده و مرد دست بر گردن زن نهاده و باز پس می‌نگرد و زیر قدم ایشان این حرف ها نبشته عَ حَ حَ حَ و بر انگشتری نهد آهنین و زبان غواص در زیر این نگین نهد تا دارد محبوب بود و آب بر آتش نریزد و آتش را نباید کشت و از سنگ حذر کند تا این خاتم دارد (عجایب المخلوقات / ۱۴۸)

خواص سنگ حدید در چاکرا درمانی

عنصر طبیعی سنگ حدید زمین است و بنابراین چاکرای اول یعنی ریشه را تخت تاثیر ارتعاشات خود قرار می‌دهد. پایش خون، حفاظت سطوح بدن با تقویت کننده کبد از انرژی های مسموم و هر نوع بیماری که مرتبط با خون و خونسازی در مغز استخوان باشد بکار می‌آید. از نظر تاثیرات احساسی سنگ حدید می‌تواند در زمره قویترین سنگ‌ها برای دریافت و کنترل ارتعاشات مثبت باشد. این سنگ گیجی و منگی را خنثی کرده و فرد را در تشخیص اظطراب‌های عملکردی و حرکت رو به جلو با عملکرد کاربردی کمک می‌کند.

پست مرتبط : خواص سنگ حدید | کاربرد حدید در چاکرا درمانی

از خواص روحانی و ماوارئی سنگ حدید نیز می‌توان به کمک به فرد در باور کردن رویاهای خود و بیان کردن آنها اشاره کرد. هماتیت برای متعادل نمودن ناحیه هاله و هم تراز کردن چاکراها مورد استفاده قرار می گیرد. این سنگ انرژی های سرگردان موجود را از طریق ساختارهای نصف النهاری تا چاکرای ریشه پایین می‌کشد. با این سنگ فرد تفاوت بین بصیرت حقیقی و خیالی را آموخته و به سمت اظهار وجود معنوی می‌رود